[VĂN HÓA] Những trò chơi dân gian ngày tết của người Nhật

Văn hóa

Những trò chơi dân gian ngày tết của người Nhật

Bekuhai (可杯) - Trò chơi “Coi chừng uống quá chén!”

Đây là một trong những trò chơi cùng với Geisha của vùng Tosa, Nhật Bản. Vừa hát vừa xoay con quay, khi con quay dừng lại, mặt con quay sẽ hiện ra hình vẽ của 1 trong 3 chiếc chung uống rượu mà người ngồi ngay hướng đầu con quay chỉ vào phải uống. Chiếc chung Tengu là lớn nhất với cái mũi dài khiến bạn không thể đặt chung xuống một khi chưa uống hết. Tiếp theo là chung Hyottoko có khoét lỗ ngay miệng nhân vật. Bạn sẽ phải vừa uống vừa dùng ngón tay bịt lỗ và cũng phải uống cạn một hơi mới có thể đặt chung xuống. Chung Okame là nhỏ nhất và có thể đặt xuống đất. Những ai trúng toàn chung Tengu chắc chắn sẽ say trong chốc lát.

[VĂN HÓA] Những trò chơi dân gian ngày tết của người Nhật S7VW1hG

Hanafuda (花札) - Lạc vào họa tiết bài hoa

Đây là loại bài truyền thống của Nhật Bản, đẹp tuyệt vời với họa tiết hoa cỏ, chim muông đặc trưng cho 12 tháng trong năm như Sakura, hoa cúc, lá phong,... được vẽ sống động. Bài gồm 48 lá, mỗi tháng có 4 lá. Ban đầu đây là trò chơi của giới quý tộc, nhưng về sau lan rộng đến lớp thường dân và còn được sử dụng cho cờ bạc. Có nhiều cách chơi với bài hoa, nhưng tiêu biểu là chơi 2 người, gọi là “Koikoi” và chơi 3 người, gọi là “Hanaawase”. Hanafuda đòi hỏi người chơi phải có chiến thuật và trực giác nên nhiều người lớn bị “nghiện” lúc nào không hay.

[VĂN HÓA] Những trò chơi dân gian ngày tết của người Nhật UdSRdun

Omikuji (おみくじ) - Quẻ gieo vận mệnh trong một năm

Bạn có thể rút quẻ tại các Thần điện với 100 yên (cũng có loại 200 yên và 300 yên). Đây là mảnh giấy ghi lời truyền đạt của Thần linh. Bạn rút quẻ khi đi Hatsumoude và quẻ này sẽ tiên đoán vận mệnh cho cả năm tới. Quẻ tốt nhất có ghi “Daikichi” - Đại Cát, quẻ xấu nhất là “Daikyou” - Đại Hung, ở giữa còn chia ra nhiều bậc khác nữa. Phong tục buộc mảnh giấy Omikuji trong khuôn viên đền chùa bắt nguồn từ thời Edo, với mong muốn được Thần linh se duyên. Ngày nay còn có Omikuji dành riêng cho tình duyên và Omikuji viết bằng tiếng Anh.

[VĂN HÓA] Những trò chơi dân gian ngày tết của người Nhật DdOkTo3

Có thuyết cho rằng khi rút phải quẻ xấu, nếu bạn buộc Omikuji bằng tay đang mở tờ giấy và tay còn lại, vận mệnh sẽ thay đổi, nhưng cũng có thuyết cho rằng nên đem về nhà để nhắc nhở mình phải cẩn thận. Do đó, buộc lại hay đem về là tùy bạn.

Hanetsuki (羽根つき)

Hanetsuki là một trò chơi đánh cầu truyền thống của người Nhật vào đầu năm mới, sử dụng một chiếc vợt gỗ có dạng hình mái chèo được gọi là Hagoita và trái cầu Hane làm bằng quả bồ hòn có màu đen, tròn và cứng.

Hanetsuki xuất phát từ trò chơi đá trái cầu làm từ đồng xu gắn vào những chiếc lông ngỗng của Trung Quốc, được lưu truyền vào Nhật Bản trong thời kỳ Muromachi. Vào khoảng năm 1432, trong 看聞日記( Kanmon nikki ) của Fushiminoya Sadanaru , một hoàng tộc thời Muromachi, có đề cập đến trò chơi này trong cung lúc bấy giờ , nếu ai chơi trò này mà bị thua sẽ bị phạt uống rượu.

Không lâu sau, vào thời Edo, người ta tin rằng có thể trừ tà bằng trò Hanetsuki, người ta thường tặng nhau những chiếc vợt để đánh cầu từ cuối năm.

Hagoita

Hane

Có hai cách chơi cầu lông Hanetsuki cơ bản: chơi một mình và chơi đôi. Những người chơi Hanetsuki một mình sẽ phải tìm cách tang cầu trên vợt càng lâu càng tốt và giữ không cho cầu rơi xuống đất.

Nếu chơi đôi, họ sẽ phải đánh quả cầu lông qua lại. Ai để quả cầu Hane chạm xuống mặt đất coi như thua và sẽ bị đối phương quẹt mực tàu vào mặt. Đây là lúc vui nhộn nhất của trò chơi khi cả kẻ thắng, người thua đều cười sảng khoái. Ai thua trong trò chơi Hanetsuki sẽ bị đối phương quệt đầy mực tàu vào mặt.

Hơn nữa, quả của cây bồ hòn được dùng trong trái cầu Hane được viết bằng Kanji là「無患子」- Mukuroji “nghĩa là đứa trẻ không bị đau ốm” , nên mới phát sinh ra tập tục tặng cây vợt đánh cầu cho các bé gái vào dịp Tết đầu tiên như là lá bùa trừ tà cầu cho đứa trẻ không bị bệnh tật trong suốt một năm. Ngoài ra, trong世諺問答－Seigen mondou (năm 1544) có ghi rằng : vì hình dáng khi bay của trái cầu trông giống như con chuồn chuồn , loài thiên địch của loài muỗi, nên người ta thường chơi đánh cầu vào dịp Tết để tránh việc trẻ em bị muỗi đốt gây bệnh. Người Nhật cho rằng khi chơi Hanetsuki vào địp dầu năm, nếu bạn giữ được cầu trên không càng lâu, thì cả năm đó, bạn sẽ không bị muỗi đốt!

Chính vì vậy, trò chơi Hanetsuki đã được phổ biến rộng rãi như là một cách để đẩy bay những xui xẻo trong một năm và cầu cho sự phát triển khỏe mạnh của những đứa trẻ. Việc bị vẽ mực lên mặt khi thua cũng là một dấu hiệu của việc trừ tà.

Takoage (凧あげ)

Ở Nhật Bản, vào thời Heian, nó được xem như là một trò chơi của giới quý tộc, nhưng vào thời chiến quốc, nghe nói rằng Takoage được sử dụng như một vũ khí phóng hỏa từ xa, hay là đo khoảng cách với quân địch. Từ thời Edo, trò chơi được phổ biến rộng rãi như một trò chơi của thường dân, và người ta thường thả diều chúc mừng sinh nhật các cậu bé trai.

Người Nhật cho rằng, con diều càng bay cao thì ước nguyện sẽ thành sự thật, em bé sẽ càng khôn lớn mạnh khỏe, vì lời cầu xin đã đến với các vị thần.

Ngoài ra, vì từ ngày xưa người Nhật cho rằng “ việc hướng mặt lên trời trong tiết lập xuân cũng là một phương pháp dưỡng sinh”, nên người ta cũng thường thả diều vào những ngày đầu xuân.

Bạn không chỉ cảm thấy niềm vui khi nhìn con diều căng gió bay cao, mà cũng có thể tham gia những trận “diều chiến” đầy khốc liệt, các đội cố gắng làm cho diều đối thủ bị rơi. Ngoài ra, các con diều theo kiểu Nhật thì được gọi là Kaito.

[VĂN HÓA] Những trò chơi dân gian ngày tết của người Nhật 08fYkBF

Diều của Nhật thường có hình vuông được làm bằng giấy dán trên khung tre và hình các võ sĩ hoặc các vũ công Kabuki được vẽ trên đó cùng với các dòng chữ tiếng Nhật. Diều vốn là trò chơi được dùng để cầu nguyện cho đứa bé trưởng thành và tương lai hạnh phúc nhưng bây giờ nó được coi là một trong những hoạt động của Tết. Bên cạnh năm mới còn có giải thi đấu diều khu vực nơi người ta dùng tới cả những chiếc diều lớn tới 10m.

Fukuwarai (福笑い)

Nguồn gốc của nó không rõ rang nhưng, nó được xác định là một trò chơi vào ngày Tết từ thời Minh Trị. Khi chơi trò này bạn sẽ bị bịt mắt và phải sắp xếp mắt, mũi, miệng… lên một tờ giấy có vẽ sẵn khuôn mặt. Những người chơi xung quanh sẽ giúp đỡ người chơi bằng cách nói: “cao lên”, “sang trái”,… Và có lẽ sau khi người chơi mở mắt nhìn khuôn mặt được tạo ra rất quái dị, nên khiến cho mọi người cảm thấy buồn cười. Vì khởi người từ câu nói “Nụ cười mang phúc thần vào nhà”, nên trò chơi này rất thích hợp trong dịp lễ Tết.

[VĂN HÓA] Những trò chơi dân gian ngày tết của người Nhật ISf56gF

Người có thể tạo ra một khuôn mặt khiến người khác buồn cười nhất, hay là người ghép hình những bộ phận cho khuôn mặt chính xác nhất sẽ chiến thắng, điều này phụ thuộc vào luật chơi được qui định ban đầu.

Đánh bài Karuta

Karuta là dạng bài có dạng hình chữ nhật, giống như bài tây, nhưng lại chia thành hai loại: thẻ đọc và thẻ hình. Nếu trên các thẻ đọc sử dụng những câu thơ của 百人一首- Bách nhân nhất thủ, một tập thơ đã được soạn ra vào khoảng năm 1235, gồm 100 bài thơ cổ của 100 nhà thơ sống trong khoảng thế kỉ thứ 7 đến thế kỉ thứ 12, gọi là bài百人一首かるた – Hyakunin isshu Karuta. Nếu trong bài các thẻ đọc sử dụng いろは歌－Iroha Uta, là bài hát được tạo thành từ 47 chữ cái Hirakana, thì được gọi là bài Iroha Karuta. Từ かるた chính là biến thể của từ Carte trong tiếng Bồ Đào Nha, nghĩa là Bài. Hình thức chơi bài đầu tiên được các thương gia Bồ Đào Nha giới thiệu ở Nhật vào khoảng thế kỉ 16.

[VĂN HÓA] Những trò chơi dân gian ngày tết của người Nhật WkADprx

Khi chơi một người chơi sẽ đọc to một lá bài (yomi-fuda) và những người khác tranh nhau để giành lấy quân bài tương ứng với bài thơ ấy( efuda). Người nào giành được nhiều lá bài nhất sẽ thành người chiến thắng.

Nguồn: Tổng hợp
BBcode: Kiyomi

Cộng đồng Otaku Việt